Einelti í skóla- og frístundastarfi

Einelti og ofbeldi getur haft varanleg áhrif á sálarlíf barna og unglinga. Það á ekki að viðgangast í skóla- og frístundastarfi. Allir starfsstaðir barna og unglinga eru með áætlun gegn einelti. Foreldrar sem fá vísbendingar eða upplýsingar um einelti ættu að taka það alvarlega og tilkynna til viðkomandi aðila. Starfsstaðir skóla- og frístundasviðs Reykjavíkurborgar starfa eftir gátlista vegna eineltis sem unninn var í víðtæku samráði fagaðila. 

Hvað er einelti?

Einelti er þegar einstaklingur er tekinn fyrir af einum eða hóp með: 

  • síendurtekinni stríðni 
  • síendurteknu niðrandi látbragði 
  • síendurteknum niðrandi orðum eða lygasögum
  • síendurtekinni andlegri kúgun 
  • síendurteknum hótunum 
  • síendurtekinni félagslegri höfnun eða útskúfun. 

Einelti birtist líka í samskiptum á samfélagsmiðlum. Það er hlutverk fullorðna fólksins að sjá til þess að börn umgangist internetið af ábyrgð.  

Hvað geri ég ef barnið mitt verður fyrir einelti?

  1. Talaðu við barnið. Hlustaðu vel á það og sýndu því ást og skilning.
  2. Ræddu við skólastjórnanda eða umsjónarkennara. Þeir sjá um að komast að því hvort það er einelti. Sé eineltið staðfest gerir skólinn áætlun um aðgerðir til að eyða einelti. Það er líka hægt að hafa samband við stjórnendur í skóla- og frístundastarfi í miðstöð viðkomandi hverfis: Austurmiðstöð, Norðurmiðstöð, Suðurmiðstöð, Vesturmiðstöð.
  3. Skólinn skipuleggur hvernig vinna skuli gegn eineltinu. Best er að fá leyfi þolanda til þess að taka málið upp. Höfum samt alltaf í huga að það eru þeir fullorðnu sem eiga að vernda barnið.
Ef ekki tekst að leysa málið innan skólans geta skólastjórnendur og/eða foreldrar leitað stuðnings miðstöðva en þar starfa þverfagleg teymi sérfræðinga. 

 

Hvað geri ég ef skilaboð berast frá skóla um að barnið mitt taki þátt í einelti?

Ef skilaboð berast frá skóla um að barnið þitt taki þátt í einelti er eðlilegt að finna fyrir vonbrigðum og verða fyrir vissu áfalli. Mikilvægt er þó að hafa í huga að það gagnast ekki barninu að afsaka hegðun, réttlæta eða gera lítið úr henni. Að taka alvarlega á málinu hjálpar ekki aðeins þolandanum heldur líka barninu þínu.

Rannsóknir sýna að börn sem sýna ofbeldishegðun gagnvart félögum sínum eru í áhættuhópi hvað varðar andfélagslega hegðun til lengri tíma. Þess vegna er nauðsynlegt að beina barninu inn á farsælar leiðir í samskiptum. Fyrsta skrefið í þá átt er að taka upp jákvætt og markvisst samstarf við skólann.

Áhrif eineltis 

Ef barn er lagt í einelti líður ekki langur tími áður en því fer að líða illa, verður óttaslegið, öryggislaust, einmana og á varðbergi gagnvart félögum. Sjálfstraustið hverfur, barnið dregur sig í hlé og verður jafnvel veikt án sýnilegra sjúkdóma.

Langvarandi einelti veldur streitu sem leitt getur til alvarlegra vandamála eins og óæskilegrar hegðunar, lystarleysis og þunglyndis.

Hver hefur samband?

Yfirleitt er ekki mælt með því að foreldrar þolenda hafi sjálfir samband við foreldra gerenda – eða öfugt. Lagt er til að stjórnandi/umsjónarkennari hafi umsjón með því. Kennari boðar til fundar með barni og foreldrum þeirra, útskýrir aðstæður og leitar eftir samkomulagi um aðgerðir til að uppræta eineltið. Samkomulaginu er svo fylgt eftir í samstarfi við foreldra.

Foreldrar eða skólar geta óskað eftir aðstoð sérstaks fagráðs sem starfar á ábyrgð mennta- og menningarmálaráðuneytis ef ekki tekst að finna viðunandi lausn innan skóla eða sveitarfélags, þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir og aðkomu sérfræðiþjónustu. 

Vinsamlegt samfélag

Verkefnið Vinsamlegt samfélag varð til við sameiningu leikskóla, grunnskóla og frístundastarfs í eitt svið; skóla- og frístundasvið Reykjavíkurborgar. Með vinsamlegu samfélagi er átt við samfélag þar sem framkoma allra einkennist af virðingu, samkennd og ábyrgð. Þar er einelti ekki liðið en þegar þörf krefur er tekið skipulega á því í samræmi við eineltisáætlun skólans/frístundamiðstöðvarinnar og stefnu borgarinnar. 

Sjá vefinn "Dagur gegn einelti"

Fleiri spurningar?

Hafðu samband: upplysingar@reykjavik.is

Sími: 411 1111

Hjá skóla- og frístundasviði Reykjavíkurborgar starfar ráðgjafi foreldra og skóla. Hann vinnur að úrlausn eineltismála í samstarfi við foreldra og stofnanir Reykjavíkurborgar