SPARCS
Lýsing á aðgerð og markmið
Aðgerð Græna plansins
SPARCS (Sustainable energy Positive & zero cARbon CommunitieS) er stórt orkuskipta- og loftslagsverkefni styrkt af ESB. Verkefnið stuðlar að samvinnu borga í Evrópu í leit að nýjum og betri lausnum með það fyrir augum að umbreyta borgum í sjálfbær, kolefnishlutlaus vistkerfi sem leiða til bættra lífskjara íbúa. Sem samstarfsvettvangur 31 ólíkra aðila skapar verkefnið ný tækifæri í þróun og miðlun þekkingar á kolefnisjöfnun borga. Verkefnið styður við innleiðingu Græna Plansins og þátttöku Reykjavíkurborgar Evrópusamstarfi um kolefnishlutlausar og snjallar borgir.
Framkvæmdatími
Áætluð verklok eru á seinni helmingi ársins 2024
Stöðulýsing 1. janúar 2024
Helstu afurðir úr SPARCS verkefninu frá tímabilinu:
(1) Leiðarvísir að kolefnishlutleysi 2050 með áherslu vistvænar samgöngur, grænt húsnæði og loftslagsvæna borgarþróun;
(2) Skýrsla um tilraunaverkefnin – Hlemmur og Grænt húsnæði framtíðarinnar, frá hugmyndasetningu til framkvæmdar;
(3) Ítarleg greining á áðurnefndum tilraunaverkefnum varðandi fjárhagslega fjárfestingu, umhverfisáhrif, mælikvarða, áhættustýringu og endurgjöf frá helstu hagsmunaaðilum á þróunar- og uppbyggingarstigi.
Eldri stöðulýsingar
Tímasetning | Lýsing framvindu | |
Júlí 2023 | SPARCS hefur fylgt þróuninni í báðum tilraunaverkefnum í SPARCS áfram; Grænu húsnæði framtíðarinnar og endurhönnun og uppbyggingu á Hlemmi. Unnið er að því að nota þá þekkingu sem hefur safnast saman í báðum verkefnum til annars vegar að nýta inn í vinnu varðandi þá stefnu og framtíðarkröfur sem borgin mun setja varðandi vistvænni mannvirkjagerð og hins vegar þróun á samgöngukjörnum framtíðarinnar. Bæði verkefni eiga það sameiginlegt að hafa þróað nýjar aðferðir og lausnir í leit að sjálfbærum lausnum. Vegferð borgarinnar í átt að sjálfbæru samfélagi og kolefnishlutleysi 2050 var kortlögð í samstarfi við lykilhagaðila innan og utan borgarinnar. Í verkefninu var reglulegt samráð við aðila innan Evrópusambandsins og aðra aðila svo sem Climate-KIC, Scalable Cities, City Coordinator Group, Rannís og European Institute of Innovation & Technology (EIT) við að efla rannsóknir og nýsköpunarvistkerfi borgarinnar. | |
Janúar 2023 | Unnið var að því að raungera tilraunaverkefni SPARCS; samgöngumiðstöðina á Hlemmi sem er á framkvæmdastigi og Grænt húsnæði framtíðarinnar þar sem fyrstu lóðasamningar hafa verið undirritaðir. Í tengslum við Grænt húsnæði framtíðarinnar var Reykjavíkurborg boðið að taka þátt í verkefnastjórn Byggjum grænni framtíðar sem Húsnæðis- og mannvirkjastofnun fer fyrir. Auk þess var unnið að hugmyndaleit í tengslum við heildarskipulag Veðurstofureits þar sem þremur hlutskörpustu teymum úr Grænt húsnæði framtíðarinnar var boðið að taka þátt. Í gegnum SPARCS-verkefnið var áfram unnið að því að efla innlent og alþjóðlegt tengslanet til dæmis við norrænar og evrópskar borgir, B-hluta fyrirtæki, ýmsa hagaðila og þverfagleg svið borgarinnar með þekkingarskiptum, pallborðsumræðum, vettvangsheimsóknum ráðstefnum og ýmsum kynningum. SPARCS var einnig lykiltengiliður við ýmsar nýsköpunaráætlanir á vegum ESB eins og Climate-KIC og European Institute of Innovation & Technology (EIT), með því markmiði að efla nýsköpunarvistkerfi Reykjavíkur. | |
Júlí 2022 | Unnið var að því að formgera SPARCS verkefnið enn frekar hjá Reykjavíkurborg og áherslur verkefnisins um samgöngukjarna í tengslum við Borgarlínu og Grænt húsnæði framtíðarinnar unnar áfram. Stór vinnustofa var meðal annars haldin um þarfagreiningu í tengslum við gerð samgöngukjarna með 25 aðilum frá Umhverfis- og skipulagssviði, Vegagerðinni, Betri Samgöngum, Strætó, Borgarlínunni og fleira þar sem sérfræðingar frá Þýskalandi, Finnlandi og Portúgal veittu innblástur og kynntu þeirra samgönguverkefni og aðferðafræði. Skýrslu um stöðu Reykjavíkurborgar í loftlags- og umhverfismálum var auk þess skilað til Evrópusambandsins. |
Tenging aðgerðar við stefnur Reykjavíkurborgar:
Tengdar aðgerðir
Heiti aðgerðar | Verklok | Svið |
---|---|---|
Loftslagssamningur - Evrópusamstarf um kolefnishlutlausar og snjallar borgir 2030 |
2030 | Umhverfis- og skipulagssvið |
Vistvænar samgöngur | 2030 | Umhverfis- og skipulagssvið |
Hringrásargarður á Álfsnesi | 2023 | Umhverfis- og skipulagssvið Skrifstofa borgarstjóra og borgarritara |
Hringrásaráherslur - Flokkun og hirða á lífrænum úrgangi | 2023 | Umhverfis- og skipulagssvið |
Vistvæn mannvirki | 2030 | Umhverfis- og skipulagssvið Skrifstofa borgarstjóra og borgarritara |
Minni matarsóun í mötuneytum Reykjavíkurborgar | 2025 | Mannauðs- og starfsumhverfissvið Velferðarsvið Skóla- og frístundasvið |
SPARCS | 2024 | Skrifstofa borgarstjóra og borgarritara |
Markmið í umhverfismálum
- 1. Samdráttur í losun gróðurhúsalofttegunda | Græna planið Kolefnishlutlaus borg fyrir árið 2040 og aðlögun að loftlagsbreytingum.
- 2. Aukin kolefnisbinding og efling grænna svæða | Græna planið Aukin ræktun, nýting og samtenging milli grænna svæða.
- 3. Borgin aðlöguð að áhrifum loftlagsbreytinga | Græna planið Vinna gegn loftlagsbreytingum og aðlögun að þeim.
- 4. Bætt aðgengi að heilnæmum útivistarmöguleikum og matvælum | Græna planið Áhersla á lýðheilsusjónarmið og aukinn borgarbúskap.
- 5. Vistvænar samgöngur | Græna planið Fjárfesting í samgönguinnviðum verður á grænum og fjölbreyttum forsendum.