Stefna um líffræðilega fjölbreytni

Umhverfi Skipulagsmál

""
Reykvíkingar deila borg sinni með ótal lífverum. Í borgarráði í morgun var kynnt ný stefna til að vernda og efla líffræðilega fjölbreytni í borginni og vísaði borgarráð stefnunni til umræðu í borgarstjórn. 
Stefna Reykjavíkurborgar um líffræðilega fjölbreytni var kynnt á fundi borgarráðs í dag, 17. desember og vísað til borgarstjórnar til umræðu og samþykktar á nýju ári. Þetta er í fyrsta skipti sem borgin mótar sér sérstaka stefnu um þetta mikilvæga umhverfismál og Reykjavík er auk þess fyrsta höfuðborgin á Norðurlöndum til að samþykkja slíka stefnu. 

„Þetta er framsækið verkefni þar sem við ætlum að tryggja líffræðilega fjölbreytni í borginni með verndunaraðgerðum, rannsóknum, vöktun og fræðslu. Það er heilmikil náttúra í Reykjavík þannig að við þurfum að passa okkur á öllum skipulagsstigum til að líffræðileg fjölbreytni sé í forgangi," segir Dagur B. Eggertsson, borgarstjóri. „Vistkerfið í Reykjavík er fjölbreytt, hvort sem maður horfir á Vatnsmýrina, leirurnar, garðana eða árnar – hér iðar allt af lífi. Líffræðileg fjölbreytni er líka mikilvæg í samhengi loftslagsbreytinga, bæði í bindingu kolefnis og aðlögunar gegn loftslagsbreytingum,“ segir Dagur.
 
Líffræðileg fjölbreytni vísar til margbreytileika lífríkisins í umhverfi fólks, allt frá einstaklingum og stofnum einstakra tegunda til lífsamfélaga og vistkerfa. Þessi fjölbreytni er undirstaða náttúruauðlinda, sem eru lífsnauðsynlegar fyrir afkomu manna en mótar einnig lífsgæði og hamingju, ekki síst í borgum þar sem náttúra getur verið af skornum skammti. 

Borgin virkur þátttakandi

Reykvíkingar deila borg sinni með ótal lífverum, allt frá álftum til hunangsflugna og birkitrjám til kuðungakrabba. Innan borgarmarkanna finnast mörg sérstæð, verðmæt og viðkvæm vistkerfi, til dæmis leirur og þangfjörur sem eru mikilvæg búsvæði vaðfugla og sjávarhryggleysingja, straumvötn sem hýsa laxa- og silungastofna, mosavaxin hraun, mólendi og lundavörp í eyjum.

Hið byggða umhverfi er einnig auðugt af lífi og borgarbúar eru í daglegu samneyti við lífverur til dæmis syngjandi garðfugla. Þá skiptir návist við gróskumikinn og skjólveitandi gróður borgarbúa miklu máli. 

Líffræðileg fjölbreytni á undir högg að sækja á heimsvísu, því miður að miklu leyti vegna umsvifa mannsins en athafnir hans hafa beint eða óbeint valdið eyðingu búsvæða, hnignun vistkerfa og útdauða tegunda. Sífellt meiri vilji er meðal almennings og stjórnvalda til að hlúa að og vernda lífverur og umhverfi þeirra. Borgir víða um heim eru í fararbroddi í þeirri vegferð og með nýrri stefnu mun Reykjavík verða virkur þátttakandi í þessu starfi.

Endurheimt votlendis lykilverkefni

Stefnan byggist á sex meginmarkmiðum og tengdum verkefnum sem spanna ekki aðeins verndunaraðgerðir, endurheimt búsvæða og hugmyndafræði við hönnun byggðar og grænna svæða. Heldur einnig áherslur í skipulagi og framkvæmdum, rannsóknum og vöktun á lífríki borgarinnar, auk áherslu á fræðslu og upplýsingamiðlun. Í kjölfar samþykktar stefnunnar verður aðgerðaáætlun gerð til fimm ára. Eitt af lykilverkefnunum stefnunnar er endurheimt votlendis sem stuðlar að kolefnisbindingu og er mikilvæg aðgerð í loftslagsmálum samhliða því að styrkja búsvæði fyrir fugla og aðrar lífverur.

Fjölmörg verkefni eru framundan til að vernda og efla líffræðilega fjölbreytni í Reykjavík, meðal annars að:
  • Draga úr neikvæðum áhrifum á líffræðilega fjölbreytni í rekstri og starfsemi borgarinnar.
  • Huga að mikilvægi og velferð líffræðilegrar fjölbreytni við skipulag borgarinnar, bæði þéttbýlis og opinna svæða.
  • Skilgreina möguleg áhrif loftslagsbreytinga á líffræðilega fjölbreytni í Reykjavík.
  • Skilgreina ágengar tegundir í Reykjavík og kortleggja útbreiðslu þeirra.
  • Hvetja til nýsköpunar og frumkvöðlastarfs.
Borgarráð vísaði stefnunni til umræðu í borgarstjórn.