Svifryksmengun líklega yfir heilsuverndarmörkum um áramótin

Heilbrigðiseftirlit Umhverfi

""

Sterkar líkur eru á svifryksmengun fyrstu klukkustundir ársins 2021 vegna mengunar frá flugeldum og vegna veðurskilyrða og má búast við að styrkurinn verði áfram hár fram eftir degi á nýársdag.

Á undanförnum árum hafa um 600 tonn af skoteldum verið flutt inn árlega, en svifryksmengun vegna flugelda telst bæði varasöm og heilsuspillandi. Höfundar skýrslunnar Mengun af  völdum skotelda skrifa Starfshópurinn var sammála um að sú mengun sem oft verður um áramótin af völdum skotelda hefur óæskileg áhrif á heilsu margra einstaklinga, sérstaklega þeirra sem eru með undirliggjandi heilsufarsvandamál“ (Skýrslan).

Hávaði, flugeldarusl, dýravernd

Reykjavíkurborg hvetur árlega borgarbúa til að sýna aðgát og huga að börnum sínum og brýnir fyrir öllum að ganga rétt frá flugeldarusli. Benda má á að hægt er að draga úr fjölda flugelda með því að kaupa rótarskot Slysavarnafélagsins Landsbjargar. Rótarskotið er ágætur valkostur fyrir þá sem vilja styrkja starf björgunarsveitanna án þess að kaupa flugelda. Fyrir rótarskotin gróðursetur Skógræktarfélag Íslands trjáplöntur um land allt á sumrin en það stuðlar að betri loftgæðum og dregur úr gróðarhúsaáhrifum. 

Hávaði vegna flugelda verður oft mikill, sérstaklega frá stórum skotkökum og því eru gæludýraeigendur í borginni hvattir til að huga vel að dýrum sínum. Best er að halda köttum inni dagana í kringum áramót og hafa hunda ávallt í ól þegar þeim er hleypt út, þó það sé aðeins út í garð. Frekari upplýsingar um það má sjá hér.

Veður

Samkvæmt veðurspá verður hæglætisveður dagana fyrir áramót en sunnanátt um 2 m/s, um -3 stiga hiti og heiðskírt þegar nýtt ár gengur í garð. Veðurþættir eins og vindur og úrkoma hafa áhrif á mengun en litlar líkur eru á úrkomu fyrsta dag ársins en búast má við úrkomu 2. janúar.

Fyrsti svifryksdagur ársins

Fólk með viðkvæm öndunarfæri, hjarta- og æðasjúkdóma og börn eru sérstaklega viðkvæm fyrir svifryki. Æskilegast er fyrir þennan hóp að vera innandyra þegar mest gengur á í kringum um miðnættið og loka gluggum.

Loftgæðamælistöðvar sem mæla svifryk í Reykjavík eru staðsettar við Grensásveg, í Fjölskyldu- og húsdýragarðinum, við Bústaðarveg/Háaleitisbraut og við Vesturbæjarlaug. Miðað við undanfarin ár gæti 1. janúar 2021 orðið fyrsti svifryksdagur ársins vegna mengunar frá skoteldum. Heilsuverndarmörkin á sólarhring eru 50 míkrógrömm á rúmmetra. Hægt er að fylgjast með styrk svifryks á loftgæði.is.

Nýársdagur

Eftir áramótin má oft finna flugeldarusl víða um borg. Mikilvægt er að koma þessu rusli á sinn stað áður en það brotnar niður og verður að drullu. Þó svo að flugeldar séu úr pappa, þá er notaður leir í botninn sem gerir það að verkum að pappinn sem eftir verður er ekki hæfur til endurvinnslu. Flugeldarusl fer í almennt sorp, nema ósprungnir flugeldar sem fara í spilliefnagáminn á endurvinnslustöðvum SORPU.

Hreinsun borgarlandsins er kostnaðarsöm og eru borgarbúar því eindregið hvattir til að láta ekki sitt eftir liggja og safna saman því mikla magni af flugeldaleifum sem fellur til eftir sprengingar áramótanna. Reykjavíkurborg vill minna borgarbúa og gesti á að taka flugeldaleifarnar með sér. Mælst er til þess að fólk setji ekki ekki flugeldarusl í tunnur við heimili heldur fari með það til förgunar 2. janúar þegar endurvinnslustöðvar SORPU opna en þær eru lokaðar á nýársdag. Ónotuðum skoteldum ber jafnframt að skila sem spilliefni á endurvinnslustöðvarnar. 

Meginatriði er að fara gætilega, passa börnin, nota hanska og hlífðargleraugu og njóta stundarinnar á öruggan hátt.

Tenglar