Fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar 2021 og fimm ára áætlun 2021 - 2025
- Met-samdráttur í hagkerfinu og atvinnuleysi meira en 10% í Reykjavík
- Rekstrarniðurstaða samstæðu neikvæð um 11,3 milljarða en verður jákvæð eftir tvö ár
- Borgin notar styrk sinn til að mæta högginu og fjárfesta fyrir um 28 milljarða á næsta ári og tryggja um leið fjölda starfa
- Borgin og fyrirtæki hennar nota styrk sinn til að tryggja öfluga viðspyrnu næstu þrjú ár með alls 175 milljarða fjárfestingu
Reykjavíkurborg snýr vörn í sókn með Græna planinu sem er viðbragðsáætlun borgarinnar gegn kórónuveirufaraldrinum. Borgin ætlar að nýta sterka stöðu sína og lágt skuldahlutfall til að mæta efnahagsáfallinu sem kórónuveirufaraldurinn hefur skapað.
Hagstofan spáir samdrætti á vergri landsframleiðsla um 7,6% á árinu sem yrði mesti samdráttur á síðustu 100 árum. Mikill samdráttur hefur verið í atvinnuvegafjárfestingu, einkaneyslu, inn- og útflutningi á meðan umtalsverð aukning hefur verið í opinberri fjárfestingu sem rekja má til viðbragða stjórnvalda við faraldrinum. Atvinnuleysi í Reykjavík hefur aukist mikið og var 10,1% í október síðastliðnum. Þrátt fyrir spá um aukinn hagvöxt á næstu árum verður atvinnuleysi þó áfram hátt. Samhliða auknu atvinnuleysi hefur eftirspurn eftir fjárhagsaðstoð aukist mikið á árinu og má búast við að notendum fjölgi mikið næstu árin.
Reykjavíkurborg hyggst snúa vörn í sókn með stórauknum fjárfestingum á næstu árum og fjármálastefnu þrátt fyrir að umtalsverður rekstrarhalli blasi við. Aðgerðirnar munu draga úr atvinnuleysi og eftir munu standa grænni innviðir, þéttari byggð og sterkari borg sem auðveldar rekstur borgarinnar og gerir líf almennings í borginni betra.
Frumvarp að fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar fyrir árið 2021 og fimm ára áætlun 2021-2025 verður lagt fram í borgarstjórn í dag kl. 14.00. Áætlunin gerir ráð fyrir að rekstrarniðurstaða A-hluta verði neikvæð um 11,3 milljarða króna en skili jákvæðum rekstri eftir tvö ár.
Dagur B. Eggertsson borgarstjóri segir efnahagslega mikilvægt að borgin leggist ekki í vörn, heldur haldi sjó í rekstri og fari í umfangsmiklar fjárfestingar. „Við viljum snúa vörn í sókn og kynnum umfangsmikla viðspyrnuáætlun. Heildarfjárfesting samstæðu borgarinnar næstu þrjú ár nemur 175 milljörðum króna. Efnahagssamdrætti og tekjufalli verður mætt með lántökum en borgin nýtir styrk sinn og mun vaxa út úr samdrættinum á nokkrum árum. Við leggjum fram sóknaráætlun til skammtíma og ábyrga græna sýn um sjálfbærni á öllum sviðum til lengri tíma. Græna planið er efnahagsleg, umhverfisleg og samfélagsleg sóknaráætlun út úr kórónuveirukreppunni og þannig getum við bæði staðið vörð um störfin, skapað ný störf og búið til samfélag þar sem allir geta verið virkir þátttakendur,“ segir Dagur B. Eggertsson borgarstjóri.
A-hluti Reykjavíkurborgar og samstæða
Rekstrarniðurstaðan A-hluta á næsta ári er áætluð neikvæð um 11,3 ma.kr. Rekstrarniðurstaða samstæðu er áætluð neikvæð um 2,7 ma.kr. Gert er ráð fyrir jákvæðri rekstrarniðurstöðu samstæðu frá árinu 2022 og jákvæðri rekstrarniðurstöðu A-hluta frá árinu 2023. Veltufé frá rekstri lækkar á árinu 2021 en fer svo að stíga á ný. Í lok áætlunartímabilsins er gert ráð fyrir að veltufé frá rekstri sem hlutfall af tekjum verði 19,0% hjá samstæðu og 9,6% hjá A-hluta. Fjármálastefna og fjárfestingarstefna gera ráð fyrir að skuldir verði greiddar niður frá árinu 2025.
Fjármála- og fjárfestingarstefna
Græna planið er sóknaráætlun Reykjavíkurborgar. Jafnframt er lögð fram fjármálastefna og fjárfestingarstefna sem er vegvísir út úr kreppunni, enda verða fjárhagslegar. Sérstök aðgerðaráætlun á tekju- og útgjaldahlið mun svara fjármálalegum áskorunum til lengri tíma. Fjármálastefnan, sem nú er lögð fram í fyrsta sinn, setur markmið um rekstur og þróun fjármála borgarinnar til lengri og skemmri tíma. Þak er sett á skuldahlutfall, bæði árlega og í heild. Meðal aðgerða í aðgerðaáætlun borgarinnar er 1% hagræðing á ári á launakostnað í gegnum aðhaldsaðgerðir og stafræna umbreytingu. Einnig er lögð mikil áhersla á vinnumarkaðsaðgerðir til að skapa störf fyrir fólk sem annars færi á fjárhagsaðstoð eða atvinnuleysisbætur. Um leið stefnir borgin að því að fjölga útsvarsgreiðendum með auknu og fjölbreyttu framboði íbúða svo eitthvað sé nefnt.
Með aukinni fjárfestingu Græna plansins og blómlegu atvinnulífi mun borgin rísa upp úr kórónuveirukreppunni, stærri, sterkari og grænni.
Dæmi um lykil fjárfestingaverkefni í Reykjavík yfir tímabil Græna plansins til 2030:
1. 175 milljarða fjárfestingar á 3 árum
Á næstu þremur árum ætlar Reykjavíkurborg að verja 95 milljörðum í fjárfestingar. Stór hluti þeirra fellur undir grænar fjárfestingar. Fyrirtæki borgarinnar munu á sama tíma fjárfesta fyrir 80 milljarða, stærstu fjárfestingarnar verða í grænum innviðum og félagslegu húsnæði.
2. Milljarður í ný störf og 5 milljarðar árlega í ný húsnæðisúrræði
Milljarði króna verður varið í að búa til ný störf fyrir atvinnulausa, stuðningsúrræði og virkni fyrir fólk á fjárhagsaðstoð á næsta ári. Yfir 5 milljarðar verða lagðir árlega á næstu árum í átak í uppbyggingu búsetuúrræða fatlaðs fólks og fyrir heimilislausa og fjölgun félagslegra leiguíbúða
3. Græn samgöngubylting
Með Borgarlínu, orkuskiptum og hjólastígakerfi fyrir allt höfuðborgarsvæðið verður bylting í grænum samgöngum. Reykjavík verður hjólaborg á heimsmælikvarða. Grænar fjárfestingar í samgöngusáttmála ríkis og SSH í Reykjavík verða yfir 50 milljarðar til 2030.
4. 10 milljarðar í stafræna umbreytingu þjónustu
Allri þjónustu og afgreiðslu sem hægt er að færa á netið verður umbreytt á þremur árum með tíu milljarða fjárfestingu í upplýsingatækni og stafrænni umbreytingu borgarinnar.
5. Nýir skólar, græn hverfi
Nýir skólar rísa í Skerjafirði, Vogabyggð og Ártúnshöfða og leikskólaplássum verður fjölgað til að taka inn ársgömul börn. Nýju hverfin á Ártúnshöfða og í Skerjafirði verða grænustu hverfi sem risið hafa í Reykjavík.
6. 10 milljarðar í viðhaldsverkefni
Tíu milljörðum verður varið í viðhald næstu þrjú ár. Fjárveitingar til endurnýjunar eldra skólahúsnæðis verða stórhækkaðar og Borgarbókasafnið í Grófarhúsi og Listasafn Reykjavíkur í Hafnarhúsi verða endurnýjuð.
7. Fjárfest í grænni borg
Götur í öllum hverfum fá grænna yfirbragð og meiri gróður, græn svæði og almenningsgarðar verða fegraðir, ásýnd borgarinnar verður blómlegri og skógrækt aukin með gróðursetningu Loftslagsskóga Reykjavíkur.
8. Þrjár nýjar sundlaugar, knatthús og íþróttaaðstaða
Lýðheilsa, hreyfing og íþróttaþátttaka verður efld með fimleikahúsum í Breiðholti og Árbæ, knatthúsi í Vesturbæ og betri íþróttaaðstöðu víða um borgina. Þrjár nýjar sundlaugar eru á tíu ára áætlun; í Úlfarsárdal, Fossvogi og í Elliðaárvogi.
9. Uppbygging útivistarsvæða um alla borg
Fleiri áningarstaðir og innviðir til útivistar byggðir upp í Elliðaárdal og Öskjuhlíð og sjóbaðsaðstaða útbúin við strandlengjuna. Vetrargarður í Breiðholti og skíðasvæðin í Bláfjöllum stórefld. Útivistaraðstaða bætt við Rauðavatn og á Hólmsheiði þar sem einnig verða gerðar reiðleiðir.
10. 10.000 íbúðir á 10 árum
Reykjavíkurborg gerir ráð fyrir að fjárfesta 12 milljarða í innviðum þar sem næstu 10.000 íbúðir í Reykjavík rísa. Þær verða af öllum stærðum og gerðum, fyrir allan aldur og tekjuhópa og flestar staðsettar nálægt Borgarlínu og lifandi atvinnukjörnum.
Fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar 2022