Margrét Tryggvadóttir fær Barnabókaverðlaun Guðrúnar Helgadóttur

Menning og listir

""

Margrét Tryggvadóttir hlýtur Barnabókaverðlaun Guðrúnar Helgadóttur 2021 fyrir handrit sitt að bókinni Sterk. Bókin kemur út hjá Máli og menningu í dag, fimmtudaginn 27. maí.

Reykjavíkurborg veitir nú Barnabókaverðlaun Guðrúnar Helgadóttur í þriðja sinn. Þau eru veitt árlega fyrir óprentað handrit að barna- eða ungmennabók og er ætlað að hvetja til metnaðarfullra skrifa fyrir börn og ungmenni og halda á lofti merkjum eins okkar ástsælasta barnabókahöfunda. Verðlaunaféð er ein milljón krónur. Borgarstjóri afhenti verðlaunin í Höfða við hátíðlega en fámenna athöfn í Höfða í dag og gladdi Snorri Helgason viðstadda með tónlistarflutningi.

Hátt á fjórða tug handrita bárust í samkeppnina í ár og var dómnefndin á einu máli um að handrit Margrétar Tryggvadóttur, Sterk, skyldi hljóta verðlaunin að þessu sinni. Í sögunni, sem er skrifuð fyrir unglinga, kveður við nýjan tón í íslenskum bókmenntum þar sem söguhetjan er transstúlka sem er að fóta sig í nýju lífi í Reykjavík, þangað sem hún er komin utan af landi til náms. Dómnefndina skipuðu þau Geir Finnsson, sem var formaður, Halla Þórlaug Óskarsdóttir og Heiða Rúnarsdóttir.

Sterk kemur út í dag og er það Mál og menning sem gefur bókina út.

Í umsögn dómnefndar um verðlaunahandritið segir:

„Handritið sem bar sigur úr bítum heitið Sterk og er eftir Margréti Tryggvadóttur. Þetta er grípandi saga sem dregur upp mynd úr lífi minnihlutahópa á Íslandi. Sagan fjallar meðal annars um daglegt líf og viðkvæma stöðu transfólks og innflytjenda í samfélaginu.  

Hér opnast sagnaheimur sem fáir rithöfundar hafa fetað. Það er mikilvægt fyrir þroska og skilning lesenda að eiga kost á að upplifa fjölbreytileika samfélagsins í gegnum lestur, setja sig í spor ólíkra sögupersóna og finna samkennd með þeim. Það að söguhetja er trans er hvorki aðalatriði frásagnarinnar né óvænt atriði til að þjóna fléttu hennar heldur fellur sá veruleiki átakalaust inn í söguþráðinn. Af einlægni og með virðingu fyrir viðfangsefninu hefur Margréti tekist að setja fram sögu sem fjallar um vegferð transstúlku og þörf hennar fyrir viðurkenningu fjölskyldu og vina; að vera metin á eigin forsendum. Á meðan hún er að fóta sig í nýjum veruleika flækist hún í dularfullt mál innflytjanda sem hún er knúin til að leysa.  

Aðalpersóna sögunnar heitir Birta. Hún hefur flúið heimahaga, þar sem henni finnst enginn af hennar nánustu skilja sig, henni finnst hún litin hornauga og vera afskipt. Í Reykjavík sér hún tækifæri til að byrja nýtt líf. Sjálfsmynd Birtu er löskuð og henni finnst þægilegast að einangra sig frá öðrum. Stökkið inn í heim hinna fullorðnu er þó ekki einfalt og hún á fullt í fangi með að sinna námi og vinnu og standa skil á leigu kjallaraherbergis. Hún forðast kynni við fólk sem hún deilir með bað- og eldhúsaðstöðu. Þegar áhyggjur hennar vaxa yfir velferð innflytjanda sem leigir næsta herbergi dregst hún inn í dularfullt mál. Spennan magnast með hverjum kafla er Birta setur sjálfa sig í hættu og stígur út fyrir eigin þægindaramma með það eitt í huga að grafa upp sannleikann. 

Dómnefnd þakkar Margréti innilega fyrir innlegg sitt í flóru barna- og unglingabóka á Íslandi.“

Barnabókaverðlaun Guðrúnar Helgadóttur verða næst veitt vorið 2022. Athygli er vakin á því að skilafrestur handrita er nú fyrr en verið hefur, þau skulu berast Reykjavík bókmenntaborg UNESCO, Ráðhúsi Reykjavíkur, í síðasta lagi 18. október 2021.