Að gefnu tilefni vill velferðarsvið Reykjavíkurborgar árétta að þjónusta við einstaklinga sem þurfa á öryggisvistun að halda heyrir undir ríkið. Í frétt RÚV af máli einstaklings sem þarf á öryggisvistun að halda, sem birtist 12. júlí, kom fram að Reykjavík hafi „vísað málinu frá sér“ og „útvistað málinu til ríkisins“. Öryggisvistanir eru ekki hluti af lögbundnum verkefnum sveitarfélaga, heldur hafa verið og eru á hendi ríkisins. Öryggisvistun er sérhæft úrræði fyrir einstaklinga sem geta verið hættulegir sjálfum sér og öðrum.
Á tímabilinu maí 2018 til 1. mars 2021 tók velferðarsvið að sér að reka öryggisvistun í Rangárseli með samningi við félagsmálaráðuneytið. Það kom fljótt í ljós að það skorti lagaheimildir til að viðhafa nauðsynlegar öryggisráðstafanir og kallaði velferðarsvið ítrekað eftir því að skýr rammi yrði settur um öryggisvistanir með setningu laga og reglugerðar.
Búseta á vegum Reykjavíkurborgar er veitt á grundvelli laga um félagsþjónustu sveitarfélaga og laga um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir. Velferðarsvið Reykjavíkurborgar leggur metnað í að veita fötluðum einstaklingum þann stuðning sem á þarf að halda í viðeigandi húsnæði frá því að málaflokkurinn kom yfir til sveitafélaga frá ríkinu árið 2011.
Í Reykjavík búa í dag 462 einstaklingar í húsnæði fyrir fatlað fólk. Þar af eru 185 með geðfötlun. Mikil uppbygging hefur á undanförnum árum átt sér stað í uppbyggingu úrræða fyrir þá en á síðustu þremur árum hafa 83 einstaklingar með geðfötlun fengið úthlutað húsnæði á vegum borgarinnar, þar af eru 56 nýjar úthlutanir og 27 milliflutningar.
Margir þeirra geðfötluðu einstaklinga sem búa í húsnæði fyrir fatlað fólk í Reykjavík hafa haft lögheimili í öðrum sveitarfélögum við komuna á geðdeild og hafa með aðstoð Landspítalans breytt um lögheimili, í von um að fá viðeigandi húsnæði og þjónustu sem fyrst.
Velferðarsvið hafnar því þeirri fullyrðingu yfirlæknis réttargeðdeildar Landspítalans, í frétt RÚV þann 13. júlí, að sveitarfélagið standi sig ekki nægilega vel í uppbyggingu húsnæðis fyrir fatlað fólk. Í sömu frétt kemur fram að fimm útskriftarfærir einstaklingar bíði á geðdeildum Landspítalans eftir þjónustu hjá Reykjavíkurborg. Þetta er ekki rétt. Reykjavíkurborg ber ábyrgð á að útvega þremur einstaklingum sem dvelja á geðdeildum Landspítalans húsnæði og stuðning. Af þeim þremur sem Reykjavíkurborg ber ábyrgð á hefur einn þegar fengið húsnæði úthlutað. Hinir tveir sem bíða þjónustu eru nýlega útskriftarhæfir og má gera ráð fyrir að þeir fái húsnæði og viðeigandi stuðning í haust.
Miðað við núgildandi lög hefur rekstur öryggisvistunar einungis stoð í almennum hegningarlögum og á heima á sviði refsivörslukerfisins með aðkomu heilbrigðiskerfisins. Unnið er að heildarendurskoðun laganna á vettvangi félagsmálaráðuneytisins. Sú vinna felur meðal annars í sér að lög verði samin um öryggisgæslu og öryggisvistun, þar sem skilgreind verða hlutverk og aðkoma ríkis og sveitarfélaga að framkvæmd þjónustunnar. Þá munu þau líka fela í sér að sú stofnun sem fyrirhugað er að setja á laggirnar geti tekið að sér að veita þeim notendum félagsþjónustunnar, sem þurfa á tímabundinni öryggisvistun að halda, þjónustu, með það að markmiði að þeir geti að henni aflokinni nýtt sér þjónustu sveitarfélaga.
Velferðarsvið fagnar þeirri vinnu og telur brýnt að vinnu við frumvarpsgerð verði hraðað og frumvarp til laga um öryggisgæslu og öryggisvistun verði lagt fram á Alþingi hið fyrsta.