Reykjavík fær æðstu viðurkenningu og toppeinkunn fyrir að vera leiðandi borg í loftslagsmálum á alþjóðavísu. Reykjavíkurborg er ein af 105 borgum sem fá A í einkunn fyrir gagnsæi í aðgerðum gegn loftslagsbreytingum frá óháða matsfyrirtækinu CDP. Alls skiluðu 850 borgir inn gögnum fyrir árið 2019.
Til þess að fá A, þarf borg meðal annars að skrá kolefnislosun í borginni, hafa sett sér takmark um að draga úr útblæstri, hafa gefið út aðgerðaráætlun í loftslagsmálum og hafa sýnt fram á hvernig borgin muni takst á við loftslagsógnir nú og í framtíðinni.
„Við erum ótrúlega stolt af þessari viðurkenningu,“ segir Dagur B. Eggertsson borgarstjóri en Reykjavík var enn fremur á listanum í fyrra þegar 43 borgir fengu viðurkenningu. Þetta er í annað skipti sem listinn er gefinn út.
Þrisvar sinnum fleiri aðgerðir
Greiningar á gögnum frá borgunum sjálfum sýna að borgir á A-listanum hafa gripið til þrisvar sinnum fleiri aðgerða gegn loftslagsvá en aðrar borgir.
Loftslagsmál eru hluti af Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 og er það eitt þeirra matsatriða sem horft er til; það er hvernig borgum hefur tekist að samþætta loftslagsaðgerðir við skipulagsmál. Aðrir þættir sem Reykjavík uppfyllir er að hafa gert áhættumat vegna aðlögunar að loftslagsbreytingum og aðgerðaráætlun í framhaldi af því. Neysluvatnsvernd er enn fremur sterk og borgin heldur loftslagsbókhald samkvæmt stöðlum, bæði landfræðilegt og vegna eigin reksturs.
Loftslagsmálin lykilmálaflokkur
„Þegar við byrjuðum að leggja áherslu á loftslagsmálin fyrir þónokkrum árum kom það okkur á óvart hversu ónákvæm mælitækin á alþjóðavísu voru fyrir borgir. Samstarfið við CDP hefur verið okkur mikilvægt og hjálpað okkur að skýra og skerpa. Við lítum á loftslagsmálin sem lykilmálaflokk og ætlum að verða kolefnishlutlaus árið 2040. Við höfum notað undanfarin ár til undirbúnings og hafa borgarstjórar um heim allan lagt áherslu á að 2020-2030 verði áratugur aðgerða í loftslagsmálum. Þar þurfum við öll að leggja okkar af mörkum, ríkið, önnur sveitarfélög, fyrirtæki og einstaklingar,“ segir Dagur B. Eggertsson borgarstjóri.
Borgir mikilvægar í baráttunni
Kyra Appleby, framkvæmdastjóri hjá CDP, segir að nú þegar framundan sé 26. ráðstefna aðildarríkja Loftslagssamnings Sameinuðu þjóðanna (COP26), líti fólk til ríkja heimsins til að draga úr kolefnislosun. Borgir hafi jafnframt stórt hlutverk. „Borgir eru hins vegar í þeirri sérstöku stöðu að geta brugðist við með þörfum aðgerðum. Þessar 105 borgir, þar á meðal Reykjavík, setja fordæmi sem aðrir geta fylgt og við fögnum því,“ segir hún.
Borgir þekja aðeins 2% af yfirborði jarðar en eru ábyrgar fyrir um 70% af losun gróðurhúsalofttegunda á heimsvísu. Borgir og íbúar þeirra eru því í hættu. Greining CDP metur það sem svo að 85% borga hafi þegar lent í hættum tengdum loftslagsbreytingum og 75% af hættunni til lengri tíma sé metin alvarleg eða mjög alvarleg.
Því er spáð að 70% íbúa heimsins búi í borgum árið 2050.
Vísindin segja okkur að það þurfi að draga úr kolefnislosun á heimsvísu um helming til þess að eiga möguleika á því að hitastig á jörðinni hækki ekki meira en 1,5°C.
170 milljónir manna í borgum í 31 landi
Þessar ríflega hundrað borgir á A-listanum eru í 31 landi víðs vegar um heiminn. Heildarlistann má skoða á vef CDP. Alls búa 170 milljónir manna í þessum borgum.
Á meðal borganna sem fá A í einkunn eru stórborgir á borð við London og París, sem hafa verið framsæknar í loftslagsmálum. Tvær aðrar Norðurlandahöfuðborgir eru á topplistanum með Reykjavík en Osló og Stokkhólmur eru báðar nýjar á lista.
Markmið Reykjavíkurborgar er að verða kolefnishlutlaus fyrir árið 2040 en hægt er að skoða loftslagsstefnuna og ýmislegt fleira á vef borgarinnar.